ЯҢАЛЫКЛАР

Балаларның юл-транспорт травматизмын профилактикалау - бөтен җәмгыять проблемасы. Балаларны юлларда үз-үзләрен дөрес тотарга өйрәтүне яшьтән үк башларга кирәк

Олыларның бурычы-балалардан белемле һәм тәртипле юл хәрәкәтендә катнашучылар тәрбияләү. Урам хәрәкәтенең тыгызлыгы арту юлларны балалар өчен торган саен куркынычрак итә һәм, димәк, балаларның юл-транспорт травматизмын профилактикалау мәсьәләләре актуальлеген югалтмый. Балалар травматизмын өйрәнүгә багышланган күп кенә хезмәтләрнең авторлары билгеләп үткәнчә, юлда зыян күргән балаларның 2/3 өлеше машина астына төп транспорт күнекмәсе булмау аркасында эләгә: яшерен куркынычны алдан күрү. Бу сәбәпне балалар белән әңгәмә, үгет-нәсыйхәтләр белән генә чикләнеп бетереп булмый. Юлда хәрәкәт иткәндә, теләсә нинди хәрәкәттәге кебек үк, белемнән бигрәк, гадәтләр, стереотиплар тәэсир итә.

 Юл-транспорт һәлакәтләренең иң киң таралган сәбәпләре.

1. Машина йөрү өлешенә якын баручы транспорт каршында билгесез урында чыгу(балаларның бик азы гына машина йөрү өлешен кичәр алдыннан туктап калырга, аны игътибар белән карарга һәм хәрәкәт вакытында уңнан һәм сулдан вәзгыятьне контрольдә тотарга гадәтләнгән).

2. Автобус яки башка каршылык аркасында машина йөрү өлешенә чыгу (Балалар транспорт чарасыннан чыкканда җәяүлеләр кичүенә барырга яки машина йөрү өлешен карарга күнекмәгән).

3. Машина юлында уйнау (балалар бөтен буш территориянең уеннар өчен урын булуына күнеккәннәр).

4. Машина юлы буенча йөрү (хәтта тротуар янында булса да, балаларның күп өлеше машина юлы буйлап йөрергә гадәтләнгән, шул ук вакытта еш кына төрле хокук бозулар белән).

Балаларның юл-транспорт травматизмы шактый дәрәҗәдә аларның психофизиологик үсешенең җитлекмәгәнлеге; вәзгыятьне дөрес бәяли алмау; шартлы рефлексларның тиз барлыкка килүе һәм аларның тиз юкка чыгуы; сак булудан өстен хәрәкәткә ихтыяҗ; өлкәннәргә охшарга тырышу; үз мөмкинлекләреңне яңадан бәяләү; автомобиль һ. б. Шул рәвешле, балаларны юлда куркынычсыз тоту кагыйдәләренә өйрәтү авыр нәтиҗәләрне һәм аның юл-транспорт һәлакәтенә эләгү мөмкинлеген киметергә мөмкин. Аны моңа ышандыра алган бердәнбер кеше - үзенең шәхси үрнәге белән олы кеше.

Балаларны урамнарда һәм юлларда куркынычсызлык кагыйдәләренә өйрәтү буенча тәкъдимнәр:

1. Юлда яки машина янында уйнамаска;

2. Урамны җәяүлеләр кичүе аша гына чыгарга, юлны кичәргә әзерләнгәндә туктагыз, машина юлын һәр яктан карагыз. Балада юлны күзәтүчәнлекне үстерегез;

3. Тротуар буйлап барганда юлдан ераграк торыгыз. Олы кеше юл ягыннан булырга тиеш;

4. Җәяүлеләр һәм машина йөртүчеләр өчен кайбер юл билгеләрен белергә;

5. Транспортта үз-үзеңне тоту кагыйдәләрен белергә;

6. Тротуар буйлап барганда, баланы ишегалдыннан машиналарның чыгуын игътибар белән күзәтергә өйрәтегез.

Балага түбәндәге гамәлләрне күрсәтегез: юлны карау өчен башыгызны сулга, уңга борыгыз; автомобильләрне үткәрү өчен, аны кулыннан тотып, туктап була торган бүлгеч сызыкны күрсәтегез. Баланы еракка карарга, якынлашып килүче машиналарны үткәрергә өйрәтегез.

Юл-транспорт һәлакәтләрен профилактикалау максатында ата-аналар өчен берничә файдалы киңәш тәкъдим ителә.

- Урамга чыкканда ашыкмагыз, юлны салмак кына атлап чыгыгыз. - Юлның машина юлына чыкканда сөйләшүдән туктагыз

— бала юлны кичкәндә игътибарны тупларга күнегергә тиеш.

- Юлны светофорның яшел сигналына һәм «җәяүлеләр кичүе»юл билгесе белән билгеләнгән урыннарга гына күчегез.

- Автобустан, троллейбустан, трамвайдан, таксидан төшкәндә, беренче булып чыгыгыз. Югыйсә бала егылырга яки юлның машина юлы өстенә йөгерергә мөмкин.

- Баланы юлдагы хәлне күзәтүгә җәлеп итегез: борылырга әзерләнгән, зур тизлек белән барган һ. б. автомобильләрне күрсәтегез.

-Нинди дә булса каршылыклар: автомобильләр, куаклар аркасында, юлны алдан карап тормыйча, бала белән юлга чыкмагыз. Бу ата-аналарның типик хатасы. Балаларның аны кабатлавына юл куярга ярамый.

Кайбыч районы прокуратурасы 25 яшьлек хатын - кызга карата җинаять эше буенча дәүләт гаепләвен хуплады. Суд аны Россия Федерациясе Җинаять кодексының 157 статьясының 1 өлешендә каралган җинаять кылуда(балаларны матди карап торуга акча түләмәүдә) гаепле дип тапты. Эш материаллары буенча, хатын-кыз балигъ булмаган кызын карау өчен ай саен акча түләргә тиеш. Әмма 2024 елның гыйнварыннан майга кадәр хатын-кыз алимент түләүдән баш тарткан, балага матди ярдәм күрсәтмәгән. Элегрәк ул алимент түләмәгәне өчен административ җаваплылыкка тартылган иде. Шуңа да карамастан, хатын-кыз үзе өчен тиешле нәтиҗәләр ясамады, алимент түләмәде.

Хатын үз гаебен таныды. Суд аны Россия Федерациясе Җинаять кодексының 157 маддәсе 1 өлешендә каралган җинаять кылуда гаепле дип таныды һәм дүрт айга ирегеннән мәхрүм итү рәвешендәге җәза билгеләде. РФ Җинаять кодексының 73 маддәсе нигезендә иректән мәхрүм итү рәвешендәге хатын-кызга алты ай сынау срогы белән шартлы дип санарга.

1 ноябрьдән 31 декабрьгә кадәр «ККК белән эш итү» коммуналь хезмәте буенча бурычны түләгез һәм без элек исәпләнгән пеняларны төшереп калдырабыз. 

Бурычны ТАТЭНЕРГОСБЫТ АҖ рәсми сайтында яки сылтама буенча, шулай ук реквизитлар буенча түләргә мөмкин: 
Банк «Татарстан Банкы " бүлекчәсе no 8610 Сбербанк ГАҖ БИК: 049205603 
Корр. счет: 3010181060000000603 Банк шәһәре: Казан счет номеры:40702810662000023231
 Түләүнең максаты: ЛС, адрес, ФИО 
Ш 8 (843) 260-02-4 0(no6.252,253,254)түләү мәсьәләләре буенча

Юлларда йөрү иминлеген тәэмин итү буенча

Россия Социаль фондының Татарстан Республикасы буенча бүлеге хәбәр иткәнчә, ноябрьдә балалар өчен түләүләрне күчерүнең кайбер даталары ял көннәренә туры килә, шуңа бәйле рәвештә акча күчерү графигына төзәтмәләр кертелгән. Шулай:

2 НОЯБРЬДӘ әти-әниләргә киләчәк түләүләр :

- туган көненнән алып 17 яшенә кадәрге балалар өчен һәм йөкле хатыннарга бердәм пособие;

- 2023 елның 1 гыйнварына кадәр беренче бала тууга (уллыкка алынуга) бәйле рәвештә 3 яшенә кадәрге түләү;

- 1,5 яшенә кадәр бала караучы эшләмәүче ата-аналар өчен пособие.

5 НОЯБРЬДӘ —

- ана капиталы акчаларыннан балага 3 яшь тулганчы ай саен  түләнә торган  түләү.

8 НОЯБРЬДӘ —

- 1,5 яшькә кадәр бала караучы эшләүче ата-аналарга  пособие

Бик мөһим! Түләүләр " МИР " картасына көн дәвамында күчереләчәк. Әгәр акча иртән килмәгән икән, көн ахырына кадәр көтәргә кирәк.

Почта элемтәсе бүлекчәләре аша пособиеләр һәм пенсияләр алучы гражданнарга түләүләр элек расланган график нигезендә китереләчәк. Аны үзеңнең почта бүлекчәңдә ачыкларга мөмкин.

Сорауларыгыз булса,  дүшәмбедән пәнҗешәмбегә кадәр 08.00тән 17.00га кадәр, җомга көнне 08.00-15.45 сәгатьләрдә 8-800-1-00000-1 телефон номеры буенча шалтыратып,  Россия Социаль фондының Татарстан Республикасы бүлеге бердәм контакт-үзәгеннән консультация ала аласыз

         Актуаль яңалыклар белән сез безнең ВКонтакте, Одноклассники һәм Telegram социаль челтәрләрендә  таныша аласыз.  

Россия Социаль фондының Татарстан Республикасы  бүлеге клиентлар хезмәтенә һәм контакт-үзәгенә гражданнардан мошенниклар шалтыратулары турында мөрәҗәгатьләр еш керә: алар  кәрәзле телефоннарга шалтырата, үзләрен фонд хезмәткәрләре дип таныштырып,   "яңа кагыйдәләр" буенча кешегә пенсия өчен стаж җитми, дип әйтәләр, шуннан соң, әгәр аны расламасаң, түләүләрне туктатып тору белән куркыталар. Мошенниклар пенсионерны Татарстан Республикасы буенча Социаль фонд бүлегенә яки күпфункцияле үзәккә кабул итүгә язып куярга тәкъдим итәләр, ә аннары язманы СМС коды буенча раслауны сорыйлар.

Әгәр сезгә шундый эчтәлектәге шалтырату була икән, белеп торыгыз - сез мошенниклар белән сөйләшәсез. Россия Социаль фондының Татарстан Республикасы бүлеге мондый очракларда аралашуны мөмкин кадәр тизрәк туктатырга киңәш итә. Уяу булыгыз! Беркайчан да телефон аша паспорт мәгълүматларыгызны, банк картасы номерын, ПИН-, СМС-код яки шәхси кабинет паролен әйтмәгез. Бу хакта өлкән яшьтәге якыннарыгызның һәм танышларыгызның исләренә төшереп торыгыз!

"Безнең бүлек хезмәткәрләре үз хезмәтләрен йорттан йортка тәкъдим итеп йөрмиләр. Барлык хезмәтләр дә фонд бүлекләренең клиентлар хезмәтендә һәм дәүләт хезмәтләре порталында бушлай күрсәтелә», - дип искәртте Татарстан Социаль фонды бүлеге идарәчесе Эдуард Вафин.

Актуаль яңалыклар белән сез безнең ВКонтакте, Одноклассники һәм Telegram социаль челтәрләрендә   таныша аласыз. Сорауларыгыз булса,  дүшәмбедән пәнҗешәмбегә кадәр 08.15тән 17.30га кадәр, җомга көнне 08.15-16.15 сәгатьләрдә 8-800-1-00000-1 телефон номеры буенча шалтыратып,  Россия Социаль фондының Татарстан Республикасы бүлеге бердәм контакт-үзәгенн

         Гамәлдәге кагыйдәләр нигезендә чит илдә яшәүче Россия пенсионерлары пенсия алуны дәвам итү өчен елга бер тапкыр шәхесләрен расларга тиеш. Шәхесне раслау Россия консуллыгы яисә илчелеге аша, шулай ук  Россия Социаль фондының Татарстан Республикасы бүлегенә исән икәнлекләрен раслаучы документ җибәрү юлы белән гамәлгә ашырыла.

          Хәзер моның өчен чит илдә яшәүче пенсионерларга Россия илчелегенә барырга яки Татарстан Социаль фонды бүлегенә мөрәҗәгать итәргә кирәкми. Шәхесне дистанцион форматта,  биометрия буенча Дәүләт хезмәтләре порталы аша электрон гариза язып расларга мөмкин. Әлеге ике гамәлне дә смартфон ярдәмендә өйдән чыкмыйча гына башкарырга мөмкин. Бердәнбер шарт - Дәүләт хезмәтләрендә расланган хисап язмасы булу. Биометрик шәхси мәгълүматларны  теркәү һәм көчәйтелгән квалификацияләнмәгән имза алу  тәртибе турында тәфсилле инструкцияләр порталда урнаштырылган.

        “Бары тик Россия Федерациясе территориясендә  яшәүче гражданнарга гына билгеләнә торган социаль пенсияләрдән тыш, Фонд бүлеге билгеләгән барлык төр пенсияләр пенсионерның кайсы илдә яшәвенә  бәйсез рәвештә түләнә”, - дип билгеләп үтте Татарстан Республикасы буенча Социаль фонд бүлеге идарәчесе Эдуард Вафин.

         Сорауларыгыз булса, сез дүшәмбедән пәнҗешәмбегә кадәр 08.15тән 17.30га кадәр, җомга көнне 08.15-16.15 сәгатьләрдә 8-800-1-00000-1 телефон номеры буенча шалтыратып,  Россия Социаль фондының Татарстан Республикасы бүлеге бердәм контакт-үзәгеннән консультация ала аласыз.

          Актуаль яңалыклар белән сез безнең - ВКонтакте, Одноклассники һәм Telegram социаль челтәрләрендә дә таныша аласыз.

Видеокомментарий Управляющего: https://disk.yandex.ru/i/6Rh0AVACiRnllg

Ана капиталының файдаланылмаган өлеше  баланың яшенә һәм гаиләнең матди хәленә бәйсез рәвештә түләнә. Сертификат хуҗалары  калган акчаларның төгәл суммасын дәүләт хезмәтләре порталындагы шәхси кабинетларында, шулай ук Социаль фонд яки якындагы күпфункцияле үзәкләрнең клиент хезмәтләрендә белә ала.

Әлеге  мәсьәләгә кагылышлы сорауларыгыз булса, сез,  дүшәмбе-пәнҗешәмбе көннәрендә  08.15-17.30, җомга көнне 08.15-16.15 сәгатьләрдә 8-800-1-00000-1 номеры буенча Россия Социаль фондының Татарстан Республикасы бүлеге бердәм контакт-үзәгенә  шалтыратып , консультация ала аласыз.

Актуаль яңалыклар белән сез шулай ук безнең ВКонтакте, Одноклассники һәм Telegram социаль челтәрләрендә дә таныша аласыз.

Татарстанда 3 яше тулмаган  7 858 баланың әти-әнисе ана капиталыннан айлык түләү ала. Социаль фондның Татарстан бүлеге ел башыннан  әлеге гаиләләргә 407,4 миллион сумнан артык акча күчергән.

Түләү җан башына айлык керем яшәү минимумы күләменнән ике тапкыр түбәнрәк булган гаиләләргә билгеләнә. Татарстанда бу сумма, ата-аналарның мәшгульлеге яки мөлкәте  исәпкә алынмыйча, аена бер кешегә 26 270 сум тәшкил итә. Шул ук вакытта айлык түләү күләме гариза бирелгән вакытка яшәү төбәгендә балага бер яшәү минимумына тигез. 2024 елда республикада яшәүчеләр өчен ул - 12 741 сум.

 "Быелдан башлап түләү билгеләүне сорап мөрәҗәгать итү һәм айлык пособиене бала туган айдан башлап  алу  вакыты озайтылды. Айлык түләүне билгеләү турында гариза бала туган айдан соң алты ай эчендә бирелгән очракта пособие бала туган көннән билгеләнә. Гариза алты ай узганнан соң тапшырылса, айлык түләү мөрәҗәгать иткән айдан бирелә башлый, - дип аңлатты Татарстан Республикасы буенча Социаль фонд бүлеге идарәчесе Эдуард Вафин.

 Ана капиталы хисабыннан айлык түләү алу турында гаризаны СФР сайтында, Дәүләт хезмәтләре сайтында һәм Татарстан буенча Социаль фонд бүлегенең яки күпфункцияле үзәкнең клиент хезмәтенә мөрәҗәгать итеп яисә шәхси кабинет аша бирергә мөмкин. Һәр балага гариза аерым бирелә. Гариза тапшырганда,  документлар бирергә кирәкми, фонд бүлеге белгечләре ведомствоара хезмәттәшлек кысаларында мөстәкыйль рәвештә барлык кирәкле мәгълүматларны соратып алачаклар.

Ярдәм чаралары 12 айга билгеләнә. Айлык түләүне озайтуны сорап язган  гаризаны пособие  билгеләнгән периодның соңгы аенда бирергә мөмкин.

 Исегезгә төшерәбез, 3 яшькә кадәрге балаларга ана капиталы акчаларыннан айлык түләү алдагы ай өчен  исәпләнә һәм Татарстан Республикасында һәр айның 5 нче числосында түләнә. Айның бишенче көне ял яки бәйрәм көненә туры килгән очракта, акча  бер көнгә иртәрәк, соңгы эш көнендә күчерелә.

 8-800-1-00000-1 номеры буенча Россия Социаль фонды контакт-үзәгенә шалтыратып, ана капиталы акчаларыннан файдалану буенча өстәмә консультация алырга мөмкин.

Экстремистик һәм террорчылык оешмаларына яшүсмерләрне Интернет аша яллыйлар. Җинаятьчеләр тарафыннан интернетның популярлыгы сәбәпләре-аудиториягә җиңел керү, аноним аралашу, Глобаль таралу, мәгълүматны тапшыруның югары тизлеге, куллануда арзанлык һәм гадилек, мультимедиа мөмкинлекләре.

Икенче яртысын эзләүче ялгыз кешеләр; стресс яки депрессия хәлендә булган кешеләр; әйләнә-тирә җәмгыятькә яки якыннарына үпкә сизгән, алар тарафыннан аңлашылмаучан кешеләр; рухи эзләнүдә булган кешеләр; төрле дискриминациягә дучар булган кешеләр вербовкага аеруча җиңел бирелә.

Алдан, алга таба экстремистик төркемгә вербовкалау өчен танышу алдыннан, вербовщиклар социаль челтәрләрдәге битләрне тикшерә алалар-бу психоанализ һәм яллау өчен яхшырак шәхесләрне беренчел сайлап алу өчен хәзинә (социаль челтәрләрдә-андыйлар бик күп).…

Вербовщиклар - махсус өйрәтелгән кешеләр, вербовка өчен потенциаль кандидат белән аралашу һәм үзара бәйләнеш вакытында (виртуаль, ә аннары реаль) аның йомшак урыннарын «капшап карыйлар «(шартлы итеп әйткәндә,»идарә төймәләре " дер тартышырга һәм манипуляцияләргә мөмкин булган җепләр).

Экстремистлар йогынтысына эләкмәс өчен нәрсә эшләргә кирәк:

-Беренче чиратта, үзегезнең фотографияләрегезгә, язмаларыгызга һәм башка материалларыгызга бары тик үзегез яхшы белгән дусларыгыз өчен генә тиешле көйләүләр ярдәмендә керүне чикләгез!

-Аңлаешсыз, шикле группаларга кермәгез! Гомуми кулланышта булган төркемнәрдә һәм форумнарда артык ачыктан-ачык сөйләшмәгез, үзегезне саграк тотыгыз!

-Шәхси тарихлар турында фикер алышу өчен псевдоним кулланыгыз яки өченче заттан языгыз: "минем танышым белән шундый хәл булды, киңәшәсем килә..."

-Яңа танышыгыз сезгә "шакыганда" игътибарлы булыгыз! Барысын да рәттән дуслыкка алмагыз! Аның кем икәнлеген һәм каян таныш икәнлеген ачыклагыз!

-Әгәр сезгә таныш булмаган номердан аңлашылмаган хәбәр килгән икән, аңа җавап бирмәгез!

-Хәзер үзегез белән нәрсә булганын аңлап, аңлап яшәгез. Күзәтүче күнекмәсен булдырыгыз, сораулар бирегез: "нигә сез миңа моны әйтәсез?", "Бу сезгә ни өчен кирәк?».

-Гади һәм якты вәгъдәләргә ышанмагыз.

-Тормышта глобаль максат табыгыз, аңа ирешү юлын уйлагыз. Һәм ул чагында бер генә секта да, бер генә фикер дә, идея дә Сезне билгеләнгән планнарыгызга ирешү өчен барган юлдан кузгата алмаячак!

Кайбыч районы прокуроры ярдәмчесе Вәлиуллин Линар Зөфәр улы